Ο σχολικός εκφοβισμός και η αντιμετώπιση του από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς

Την Δευτέρα 14.1.2013 πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Νεότητας στης Ιεράς Μητροπόλεώς Καλαβρύτων, στα πλαίσια της Σχολής Γονέων, η ομιλία του Καθηγητού –Συγγραφέα κ. Κωνσταντίνου Κλάγκου με θέμα «Ο σχολικός εκφοβισμός και η αντιμετώπιση του από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς».

Ο ομιλητής στην εμπεριστατωμένη εισήγησή  του  υπογράμμισε ότι ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα διεθνές φαινόμενο και αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση.

Εμφανίζεται με διάφορες μορφές, όπως του λεκτικού εκφοβισμού, του κοινωνικού-συναισθηματικού, του σωματικού, του σεξουαλικού και του ηλεκτρονικού εκφοβισμού.

Τα θύματα είναι άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μοναχικότητα και τάση για απομόνωση, ευαίσθητα και εσωστρεφή, με απουσία διεκδικητικότητας και απουσία κοινωνικών δεξιοτήτων, καθόλου ανταγωνιστικά, χωρίς αυτοκυριαρχία, που παρουσιάζουν έλλειψη συνεργασίας και ομαδικής νοοτροπίας.

Οι δράστες από την άλλη πλευρά, παρουσιάζουν στοιχεία προβληματικής, αντικοινωνικής και συχνά παραβατικής συμπεριφοράς και συνήθως αντιπαθούν το σχολείο. Χαρακτηρίζονται από συναισθηματική ανωριμότητα, αδιαφορία για τους άλλους, ασυνέπεια στη συμπεριφορά τους, αδυναμία διαχείρισης του θυμού τους, παρορμητικότητα, απουσία τύψεων ή μεταμέλειας, χειριστική συμπεριφορά.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα σημάδια και τις συνέπειες του φαινομένου.

Συγκεκριμένα τόνισε ότι:

1.  Το παιδί επιστρέφει στο σπίτι πεινασμένο, με σχισμένα τα ρούχα, και με σωματικές κακώσεις.

2.  Γίνεται ανεξήγητα επιθετικό, παράλογο, προκαλεί φασαρίες και επιτίθεται στα άλλα του αδέλφια

3.  Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα.

4.  Φοβάται να περπατήσει μόνο στο σχολείο και επιθυμεί να συνοδεύεται από μεγαλυτέρους. Πολλές φορές μάλιστα αλλάζει διαδρομή πηγαίνοντας σχολείο.

5.  Δε θέλει να πηγαίνει στο σχολείο, κάνει απουσίες.

6.  Δείχνει ανήσυχο και χάνει την αυτοπεποίθησή του.

7.  Αρχίζει να τραυλίζει. Σταματά να τρώει. Κλαίει πριν κοιμηθεί. Έχει εφιάλτες. Απειλεί με αυτοκτονία.

8.  Πέφτει η σχολική του επίδοση. 

Στη συνέχεια αναφέρθηκε ο ομιλητής λεπτομερώς στους τρόπους αντιμετώπισης του εκφοβισμού, από την οικογένεια και τους εκπαιδευτικούς.

Καταρχήν το παιδί που πέφτει θύμα του εκφοβισμού θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν φέρει αυτό την ευθύνη αλλά αντίθετα ότι η βία είναι ευθύνη του εκφοβιστή. Να μη δίνει σημασία, ούτε να στεναχωριέται, αλλά και να μην απαντάει στις κοροϊδίες. Έχει το δικαίωμα να λέει όχι, χωρίς να απολογείται. Έχει το δικαίωμα να του φέρονται με σεβασμό. Να κάνει λάθη και να τα επανορθώνει. Έχει το δικαίωμα να αρνείται να κάνει εαυτό που του ζητούν οι άλλοι, χωρίς να νιώθει ένοχος ή εγωιστής. Έχει το δικαίωμα ακόμα και να αλλάξει σχολείο.

Οι γονείς του μαθητή- θύματος θα πρέπει να παρατηρήσουν τη συμπεριφορά του παιδιού τους. Οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή θα πρέπει να τους προβληματίσει ώστε να διερευνήσουν τί συμβαίνει. Εάν διαπιστώσουν ότι το παιδί τους βιώνει εκφοβισμό θα πρέπει σε πλαίσια ασφάλειας και εμπιστοσύνης να κουβεντιάσουν με το παιδί τους για την άσχημη εμπειρία του. Να αποενοχοποιήσουν το παιδί.  Να του εξηγήσουν ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να του φέρεται έτσι. Να επιβραβεύσουν το παιδί τους που συμμετείχε στην κουβέντα και τους απεκάλυψε σημαντικά πράγματα. Να μην του εμπνεύσουν την αντεκδίκηση. Να του υπογραμμίσουν τη σημασία της επικοινωνίας του με το δάσκαλο και να του εξηγήσουν τη διαφορά του «μαρτυράω» από το ζητάω βοήθεια.  Τέλος να επικοινωνήσουν οι ίδιοι με το δάσκαλο.

Από την άλλη πλευρά οι γονείς του δράστη θα πρέπει  να σταματήσουν το παιδί τους μόλις παρατηρήσουν επιθετική συμπεριφορά εκ μέρους του προς άλλα παιδιά. Να εφαρμόζουν σταθερά όρια και ποινές με συνέπεια χωρίς σωματική τιμωρία ή βία. Να του εξηγήσουν ότι η συμπεριφορά του ήταν απαράδεκτη και να του διδάξουν τεχνικές χαλάρωσης και τρόπους επίλυσης συγκρούσεων χωρίς βία. Να συζητήσουν με το δάσκαλο για την αντιμετώπιση της συμπεριφοράς του και να επικοινωνήσουν με τους γονείς του θύματος  για να τους καθησυχάσουν ότι  αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Να επαινούν και να ενισχύουν το παιδί τους  κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς τα άλλα παιδιά.  Να προσπαθήσουν να του δώσουν πρωτοβουλίες και ευθύνες και να το εντάξουν σε δημιουργικές δραστηριότητες.

Οι εκπαιδευτικοί πέραν της αγάπης  της αγάπης  που θα πρέπει να δείξουν στο θύμα θα πρέπει να συμπαρασταθούν και να πλησιάσουν τον εκφοβιστή. Να παρακολουθούν την πορεία των πραγμάτων. Να είναι συνεπείς και δίκαιοι στις παραβάσεις κανόνων συμπεριφοράς. Να συνειδητοποιήσουν ότι η διδασκαλία είναι μια πράξη αγάπης, μία στάση ζωής,  που προσφέρει μόρφωση, ζεστασιά και μαθαίνει τους μαθητές να επι-κοινωνούν.

Η επόμενη συνάντηση της Σχολής Γονέων θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2013.  

Πηγή