Η νυχτερινή ενούρηση, τα αίτια και τεχνικές αντιμετώπισης

Η ενούρηση αποτελεί μια από τις συχνότερες διαταραχές της παιδικής ηλικίας που προβληματίζει τους γονείς και ανησυχεί το παιδί. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η κατ’ επανάληψη κένωση ούρων στο κρεβάτι ή στα ρούχα.

Τα κύρια διαγνωστικά κριτήρια  της ενούρησης κατά DSM-IV είναι:

Α. Κατ’ επανάληψη ούρηση στο κρεβάτι ή στα ρούχα (είτε ακούσια είτε εκούσια).

Β. Η «μη ηθελημένη απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου, σε παιδιά πάνω από 5 ετών, με συχνότητα 2 φορές τουλάχιστον την εβδομάδα, για 3 συνεχόμενους μήνες όταν δεν προκαλείται από προβλήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος ή από συνέπειες προκύπτουσες από τη χρήση ουσιών όπως διουρητικά».

Η ενούρηση διακρίνεται σε πρωτοπαθή δηλαδή όταν τα παιδιά δεν έχουν κατακτήσει τον έλεγχο των σφιγκτήρων και δευτεροπαθή, όταν τα παιδιά είχαν επιτύχει τον έλεγχο των σφιγκτήρων για τουλάχιστον 1 έτος αλλά ξανάρχισαν να «βρέχονται». Η πρωτοπαθής ενούρηση αρχίζει πριν από την ηλικία των 5 ετών. Η δευτεροπαθής μπορεί να αρχίσει σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως γίνεται μεταξύ 5 και 8 ετών.

Πού οφείλεται όμως αυτό;

1. Αρχικά τα αίτια μπορεί να είναι σωματικά. Όταν το μέγεθος της ουροδόχου κύστης παίζει σημαντικό ρόλο καθώς και η κληρονομικότητα. Επίσης, προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσουν τη νυχτερινή ενούρηση όπως ο διαβήτης και ο υπερθυρεοειδισμός.

Κάποια λοίμωξη της ουροδόχου κύστης και των νεφρών του παιδιού μπορεί να αποτελέσει αιτία νυχτερινής ενούρησης καθώς και η χαμηλή ευαισθησία του σφικτήρα.

Στα σωματικά αίτια περιλαμβάνεται η κατανάλωση τροφών που περιέχουν υψηλά επίπεδα χρωστικών και γλυκαντικών ουσιών.

2. Τα αίτια όμως μπορεί να είναι και ψυχογενή. Τα αισθήματα ζήλιας προς ένα αδερφό προκαλούν ενούρηση για την προσέλκυση της προσοχής του γονέα. Επίσης το άγχος, η ανασφάλεια και η συναισθηματική ανωριμότητα μπορούν να γίνουν αιτία ενούρησης.

Επιπλέον πολλά παιδιά με νυχτερινή ενούρηση έχουν πολλές φοβίες όπως τα ζώα, οι δυνατοί ήχοι και είναι κοινωνικά απομονωμένα. Τα προβλήματα επικοινωνίας των γονέων και οι εντάσεις στο οικογενειακό περιβάλλον ενδεχομένως προκαλούν ενούρηση.

Όταν θα απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό οπωσδήποτε θα σας ζητηθεί να προσδιορίσετε τον τύπο της ενούρησης. Δηλαδή αν είναι

μόνο νυχτερινή

μόνο ημερήσια ή

νυχτερινή και ημερήσια.

Όσον αφορά το νυχτερινό τύπο, η ενούρηση τυπικά συμβαίνει στο πρώτο τρίτο της νύχτας. Μερικές φορές συμβαίνει κατά την REM φάση του ύπνου, οπότε το παιδί μπορεί να θυμάται κάποιο όνειρο που αφορά την πράξη της ούρησης. Ο ημερήσιος τύπος είναι πιο συχνός στα κορίτσια.

Η ενούρηση μπορεί να περιορίσει τις δραστηριότητες του παιδιού (π.χ. το να πάει σε κατασκήνωση), να του δημιουργήσει προβλήματα απόρριψης από τους συνομηλίκους του και τους γονείς του, χαμηλή αυτοεκτίμηση, καταθλιπτική διάθεση.

Ο επιπολασμός της ενούρησης είναι 7% για τα αγόρια και 5% για τα κορίτσια στην ηλικία των 5 ετών. Στην ηλικία των 10 ετών τα ποσοστά γίνονται 3% και 2% αντίστοιχα. Στην ηλικία των 18 ετών το ποσοστό είναι 1% για τα αγόρια και λίγο παρακάτω για τα κορίτσια.

Τι μπορείτε να κάνετε όταν διαπιστώσετε νυχτερινή ενούρηση στα παιδιά σας;

Σίγουρα να μην τα μαλώσετε και να μην τα απειλήσετε με τιμωρία. Να μην εξαναγκάσετε και να μην πιέσετε τα παιδιά γιατί αρκετό άγχος έχουν από μόνα τους. Φροντίστε να εξηγήσετε στο παιδί ότι δεν φταίει αυτό και ότι γρήγορα θα αποκτήσει τον έλεγχο.

Μπορείτε να περιορίσετε την κατανάλωση υγρών και φαγητών λίγες ώρες πριν από τον ύπνο. Το σημαντικότερο είναι να ασκηθεί στον έλεγχο της ούρησης με το να αυξάνει το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις ουρήσεις της ημέρας και να μάθει να πηγαίνει στην τουαλέτα με πρόγραμμα, για παράδειγμα κάθε δύο ώρες.

Επίσης πρέπει να επιβραβεύεται το παιδί συνέχεια όταν υπάρχουν “στεγνές νύχτες”.

Σε πολλές περιπτώσεις η χρήση συσκευής που ξυπνάει το παιδί μόλις εμφανιστεί η παραμικρή ύγρανση του κρεβατιού έχει καλά αποτελέσματα.

Ο ειδικός, εκτιμώντας το πρόβλημα, μπορεί να προτείνει τη λήψη σκευάσματος ιμιπραμίνης πριν από την κατάκλιση.

Η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση, κυρίως υποστηρικτικής μορφής, μπορεί να βοηθήσει την οικογένεια και το παιδί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μέσα σε ένα μη τιμωρητικό κλίμα.

Και οπωσδήποτε προσπαθήστε να συναισθανθείτε το παιδί σας και να μην επιτρέπετε σε κανέναν να το κοροϊδεύει.

Διασκευή για το ΕΝΟΡΙΟΝ με βάση την παρακάτω βιβλιογραφία:

Αγγελίδου Α. Ασημίνα Παιδοψυχολόγος (Msc) – Ψυχολόγος Υγείας (Msc), Η νυχτερινή ενούρηση, τα αίτια και τεχνικές αντιμετώπισης (http://vatopaidi.wordpress.com/2012/10/31